Hoe kan de provincie Noord-Holland omgaan met de komst van de wolf? Hoe ga je om met zo’n beladen onderwerp wat veel mensen aangaat? In deze poolopdracht gaan de trainees van pool 9 met deze vragen aan de slag, in opdracht van de Provincie Noord-Holland.
Aanleiding
Sinds kort is de wolf weer volop in het nieuws. De afgelopen paar jaar wordt het dier op steeds meer plekken gespot. Dit is voornamelijk in de provincies Drenthe, Friesland, Overijssel, Gelderland en Noord-Brabant. In juli 2024 zijn er enkele incidenten gebeurd in de regio tussen Leusden, Woudenberg en Zeist. Hierna heeft de provincie Utrecht besloten het gebied tijdelijk te sluiten. De wolf komt dus steeds dichter bij de MRA. Het dier is zelfs al enkele keren gespot in het Goois Natuurreservaat. Hoe kan de provincie Noord-Holland omgaan met de komst van de wolf?
De provincies zijn wettelijk verantwoordelijk voor het natuurbeleid in relatie tot de wolf. In 2019 heeft het bestuur van het Interprovinciaal Overleg (IPO) het Wolvenplan vastgesteld. Hierin staat hoe met de wolf moet worden omgegaan, welke regels er gelden, wat er mag en kan. Aangezien de wolf zich nog niet heeft gevestigd in de provincie Noord-Holland is de prioriteit wat gezakt. Hierdoor is er onduidelijkheid ontstaan hoe de provincie moet reageren in het geval van een incident. Omdat de wolf steeds dichterbij komt is het van belang dat ook de provincie Noord-Holland weet wat zij kan doen in het geval men in aanraking komt met het dier.
Opdracht
Daarom zijn de trainees gevraagd om hier een advies over te geven. De vraag die centraal staat in de opdracht is: hoe kan de provincie Noord-Holland omgaan met de komst van de wolf? Door in gesprek te gaan met belanghebbende partijen (denk aan: overheid, ecologen, boeren, de wolf, bewoners, …) en andere provincies kunnen de trainees de verschillende perspectieven en afwegingen in kaart brengen. Het advies is bedoeld voor intern gebruik binnen de provincie. Vervolgens kunnen de desbetreffende ambtenaren het advies gebruiken om passend beleid te ontwikkelen.
De vorm waarin de trainees het advies uitbrengen staat vrij. Voorbeelden die werden gegeven zijn een adviesrapport, een communicatieplan of een informatiebijeenkomst.
Nieuwe poolopdracht van start!
Op 18 september 2024 is een nieuwe poolopdracht van start gegaan: de Wolf! MRA-trainees van pool 9 gaan aan de slag met dit uitdagende vraagstuk. Alles wordt georganiseerd door een groepje trainees – ook wel de stuurgroep genoemd.
Twee stuurgroep trainees vertellen ons meer over de opdracht, het wervingsproces en hoe zij als stuurgroep de trainees (bege)leiden. Jan Guldemond (trainee Informatiemanagement bij de gemeente Amsterdam) en Tayfun Cinar (trainee Sector Mens, Werk en Organisatie bij de Provincie Noord-Holland) vertellen ons meer!
Waar gaat de poolopdracht over?
Jan: De wolf is al veel aanwezig in Nederland, en ook al gespot in Noord-Holland. De provincie krijgt vragen vanuit de inwoners van de provincie hoe ze daarmee om moeten gaan. Daar wil de provincie een uitgebreid advies over schrijven. Wij zijn gevraagd om een aantal bouwstenen op te leveren voor dat advies. In onze opdracht zijn een aantal elementen heel belangrijk. Het is een gepolariseerd onderwerp. Dus we moeten een manier vinden om daarmee om te gaan. En het is een onderwerp waar uit verschillende actoren heftige meningen over zijn. Dat wordt een centraal onderdeel in onze opdracht, om al die perspectieven in beeld te brengen. Zodat we de interne medewerker van de provincie goed informeren om daar een mooi advies over te schrijven.
Tayfun: Om aan te vullen, we gaan sowieso de stakeholders in kaart brengen, dus de verschillende perspectieven bekijken. Daar hebben we zelf bedacht om een simulatie uit te voeren, een soort prototype. Het is wel uniek dat we dat gaan doen. Tegelijkertijd is het een heel actueel onderwerp. De inwoners hebben zorgen over de wolf, maar ook politici hebben bijvoorbeeld vanuit hun eigen politieke voorkeur bepaalde ideeën. Zo heeft GroenLinks een heel ander idee dan de BBB. Dat maakt het een interessant spanningsveld tussen verschillende partijen.
Jan: Je hebt hele concrete adviezen zoals: we gaan op die plek een hek plaatsen. Waar wij ons meer op gaan richten is de achterliggende vraag: hoe ga je als provincie om met zo’n beladen onderwerp wat zo veel mensen aangaat? Daar is communicatie heel belangrijk.
Tayfun: Key voor onze opdracht is ook het regionale aspect omdat wij als MRA-trainees aan de slag gaan. Dat komt voort uit het feit dat je de wolf niet binnen bepaalde gemeentegrenzen kunt houden. Het gaat over grenzen heen. Je hebt hier een regionale aanpak voor nodig. Waaronder bijvoorbeeld IPO: Interprovinciale Overleggen. Dan komen alle provincies bij elkaar. Dat vonden wij interessant, hoe doen andere provincies het? Hoe kijken kleinere gemeenten naar zulke situaties?
Hoe zijn jullie aan deze opdracht gekomen?
Tayfun: In principe hebben we een wervingsprocedure. Als stuurgroep ben je verantwoordelijk voor de werving van een potentiële opdracht. Dat doen we simpelweg door je eigen netwerk. Je gaat collega’s uitvragen, sectormanagers of via via contact leggen. Uiteindelijk zijn we bij een collega van ons van de provincie Noord-Holland terechtgekomen. Zij hadden dit vraagstuk voor ons.
Jan: Het is ook voor de opdrachtgevers een mooie kans om zo veel mensen, namelijk 18 trainees, voor je te laten werken. En voor ons is het tegelijkertijd een leertraject. Het kost een paar maanden om een goede opdracht te regelen. En daarbinnen goede wederzijdse verwachtingen uit te spreken. We hadden ook twee andere opdrachten binnengehaald. Uiteindelijk hebben we met de programmamanager een selectie gemaakt. Wat heeft de meeste toegevoegde waarde voor MRA-trainees? Ten eerste voor ons leertraject en ten tweede vanuit het regionale aspect. Wij vonden het zelf heel leuk om aan de slag te gaan met een ecologisch vraagstuk.
Tayfun: Ik kan eerlijk zeggen dat we dat traject goed hebben aangepakt. Het was wel lastig want we moesten een andere opdrachtgever met veel interesse teleurstellen. We hebben die partij echt duidelijk moeten vertellen wat de reden was dat we niet voor hen aan de slag gingen.
Jan: Het gaat erom dat je nadenkt over wat de groep het meeste stimuleert om hun best te doen. Waar kunnen wij echt iets betekenen en toevoegen? De opdrachten waar we nee op hebben gezegd, geven we door aan de volgende stuurgroep.
Hoe ver van tevoren ga je op zoek naar een poolopdracht?
Jan: Bij ons was het lastig omdat het zomerreces ertussen zat. Dus uiteindelijk zijn we 4 maanden geleden gestart met het zoeken naar een poolopdracht. Dan krijgt het heel langzaam vorm.
Uiteindelijk ga je als stuurgroep kijken hoe je de groep gaat begeleiden, hoe is die voorbereiding met zijn vieren verlopen?
Tayfun: Ten eerste ga je met zijn vieren het gesprek aan over wat iedereen als individu wilt. Wat zijn ieders leerdoelen? En hoe willen we dit proces samen aanpakken? We krijgen ook adviesgesprekken waaronder bijvoorbeeld met programmamanager Dorothé. Zij is gedurende de wervingsprocedure betrokken geweest. Zij geeft sturing, maar over het algemeen was het aan ons. We kregen vooral de tip om niet een vast programma te maken voor de trainees die aan de opdracht gaan werken. Je moet het openlaten en het henzelf laten uitvogelen hoe ze het met elkaar gaan aanpakken. De stuurgroep is er puur om hen te begeleiden, vragen te beantwoorden en de meetings te faciliteren. Als voorbereiding op deze meetings die elke woensdag plaatsvinden, bereiden we wel een dagprogramma voor. Dit om ervoor te zorgen dat ze wel een beetje op schema lopen. Want we hebben maar acht weken de tijd.
Jan: Wat we vanochtend toch wel merkten, na de introductie en aanpak van deze poolopdracht, dat de groep toch wel meer kaders en sturing wilde hebben. Daardoor kwam er een goed gesprek op gang. Daarom hebben we ervoor gekozen een buddy systeem te hanteren. Met je buddy ben je verantwoordelijk voor een deel van de opdracht. En misschien ook wel leuk om te vermelden: wij zijn de tweede stuurgroep. We hebben dus onze eerste poolopdracht achter de rug. Die hebben we uitgebreid geëvalueerd met de groep. Daar zijn super veel wijze inzichten uitgekomen.
Zoals?
Jan: Meer mensen hun eigen ding laten doen. Minder als een grote groep maar meer in kleine groepjes, zoals werken met een buddy. Meer vrijheid. We kwamen ook tot de conclusie dat we een groter gevoel van eigenaarschap wilden binnen de groep. Op bepaalde momenten was men minder geprikkeld dan gehoopt. Dat is bij ons een heel belangrijk thema geweest. Hoe delen we het programma in? Hoe bepalen we onze eindpositie? Zodat we dat eigenaarschap sterk behouden. Dit is een groep jonge mensen die allemaal heel gedreven en ambitieus zijn. Dus in het kader van nieuw leiderschap heeft het niet veel zin om daar op een heel klassieke manier voor te gaan staan: jij doet dit en jij doet dat. Dat is niet meer van deze tijd en dat werkt niet.
Tayfun: Alhoewel wij daar als stuurgroep ook nog wel discussies over hebben gevoerd. Er zijn bijvoorbeeld ideeën geweest over werkafspraken maken, maar dan kwam de vraag in hoeverre dat dan nodig is? Of over werkethiek, je kan het niet maken om een kwartier te laat binnen te wandelen bij afspraken.
Jan: Dat hoort ook wel bij het nieuwe leiding geven dat je best wel flexibel bent en heel goed luistert naar de groep en op hun behoeften inspeelt, in plaats van andersom.
Hebben jullie zin in de komende acht weken?
Jan: Zeker, ik ben blij dat het is begonnen. We waren veel aan het nadenken, dingen aan het voorbereiden. Er gaat een behoorlijke organisatie aan vooraf. Als het eenmaal begint komt er weer nieuwe input en heb je weer nieuwe zaken waar je op moet acteren.
Tayfun: En eerlijk is eerlijk, het is ook gewoon echt een heel leuk onderwerp. Dus ik ben heel benieuwd wat het gaat opleveren. Hoe leuk is het dat als ik nu collega’s of vrienden vertel dat ik aan de slag ga over de wolf dat krijg ik reacties als: “Wow, wolf, echt, wat stoer”. Ik ben heel benieuwd en heb er onwijs veel zin in!
Jan: Ik ook!